Σύνδεσμος Αιγυπτιωτών Ελλήνων

Σταθμοί της πορείας του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων

     Ο Σύνδεσμος Αιγυπτιωτών Ελλήνων είναι 85 χρόνων (1933-2018). Είναι άξιο θαυμασμού το ότι ένα σωματείο μετά 85 χρόνια από την ίδρυσή του συνεχίζει να υπάρχει και δεν είναι μόνο μια «σφραγίδα». Είναι κατόρθωμα. Για το κατόρθωμα αυτό δούλεψαν πολλοί. Δούλεψαν οι κατά καιρούς πρόεδροι, δούλεψαν τα κατά καιρούς μέλη του Δ.Σ., δούλεψαν τα απλά μας μέλη που τους πλαισίωσαν στις διάφορες επιτροπές. Ο Σύνδεσμός μας έχει γράψει ιστορία. Έχει περάσει από διάφορες φάσεις: πλήρη απραξία, κοινωνική και μόνο συνεύρεση, συγκινησιακή κοινωνική αλληλεγγύη, λαμπρή πολιτισμική προβολή.

      Η πορεία του Συνδέσμου μπορεί να χωριστεί σε τρεις περιόδους:

  1. 1933-1957 προπολεμικά – κατοχή – εμφύλιος
  2. 1957-1975 επαναπατρισμός – δικτατορία των συνταγματαρχών
  3. 1975-2018 μεταπολίτευση –  κατ’ ουσία το ΠΑΡΟΝ

Σταθμοί της πορείας αυτής μπορούν να θεωρηθούν τα εξής:

Πρώτη περίοδος  1933-1957

– Ίδρυση του Συνδέσμου, με την επωνυμία Σύλλογος των εξ Αιγύπτου και Σουδάν Ελλήνων, υπ’ αριθμό 10233/ 19 Δεκεμβρίου 1933 απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών. Για την πρώτη-πρώτη περίοδο, 1933-1940, δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα. Δεν υπάρχουν ούτε πρακτικά γενικών συνελεύσεων, ούτε πρακτικά συνεδριάσεων Δ.Σ.. Είναι επομένως αναγκαίο να ερευνηθεί αυτή η σημαντική περίοδος μια και είναι τα πρώτα χρόνια από την ίδρυση του Συλλόγου.

— 1η Γενική Συνέλευση μετά τον πόλεμο, στις 18 Φεβρουαρίου 1945. Πρόεδρος του Συλλόγου ο Π. Χατζημανώλης, πρόεδρος της Γεν. Συνέλευσης ο Π. Χατζηπάνος και γραμματέας ο Δ. Κουλαμπίδης. Παρόντες 30 μέλη. Διαβάζονται τα πρακτικά της τελευταίας  Γεν. Συνέλευσης, της 10ης Ιουνίου 1940, όπου αναφέρονται τα γεγονότα τα οποία ακολούθησαν έως την απελευθέρωση «….Κατ’ αυτήν και πάλιν εφρόντισε κατά μέτρον των ατομικών και οικονομικών δυνάμεων των μελών του διά την παντοιοτρόπως εξυπηρέτησιν εκείνων εκ των Αιγυπτιωτών οίτινες κατέφευγον εις τον Σύλλογον. …. …… Η περίοδος της δουλείας υπήρξεν μακρά και επίπονη ιδίως δε δια τους αποκλεισθέντες ενταύθα, στρατευσίμους και μη, αιγυπτιώτας – η υπέρ αυτών μέριμνα δεν ήτο εντός του προγράμματος του Συλλόγου μας, εν τούτοις το Δ.Σ. εθεώρησεν καθήκον του να ασχοληθεί δι’ αυτούς και προέβει εις σχετικά διαβήματα τα οποία ενίσχυσαν τας προσπαθείας ας έτερα επίλεκτα μέλη του εξ Αιγύπτου Ελληνισμού, αναλάβοντα την πρωτοβουλίαν και την διαχείρισιν κατέβαλον. ….». (διαβήματα προς κάθε αρμόδια αρχή για έκδοση αδειών επιστροφής στην Αίγυπτο των ομογενών και φοιτητών, διανομή τροφίμων και παροχή συσσιτίου σε συνεργασία με την «Ένωση των εξ Αιγύπτου αποκλεισθέντων Ελλήνων Φοιτητών, Εφέδρων και Εθελοντών»).

Σ’ αυτή τη Γεν. Συνέλευση έγινε πρόταση για «….την τροποποίησιν της επωνυμίας του Συλλόγου ως νέαν δε τοιαύτην προτείνει όπως ο Σύλλογος μετονομαστεί Σύνδεσμος Αιγυπτιωτών Ελλήνων. ….». Η τροποποίηση επικυρώθηκε με την υπ’ αριθμό 5093/ 5 Νοεμβρίου 1945 απόφαση του Μονομελούς  Πρωτοδικείου Αθηνών. Ακολούθησαν οι τροποποιήσεις υπ’ αριθμό 3593/1960, 3302/1973, 1184/1993 και 521/2003.

Ύστερα από διαβήματα του Συνδέσμου η πλατεία στη συμβολή της Πατησίων και Λεωφόρου Αλεξάνδρας μετονομάζεται σε «Πλατεία Αιγύπτου» σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για την φιλοξενία της εξόριστης Ελληνικής Κυβέρνησης από το Αιγυπτιακό Κράτος κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. (1947)

Δεύτερη περίοδος 1957-1975

Άρχισε ο μαζικός επαναπατρισμός από την Αίγυπτο και τη χρονιά αυτή γράφονται στο Σύνδεσμο 378 νέα μέλη και κατά εκατοντάδες τα επόμενα χρόνια με κορυφή 1354 νέα μέλη το 1963. Τα προβλήματα των επαναπατρισμένων είναι μεγάλα, ζωτικά και χρήζουν άμεσες λύσεις. Και αυτό απαιτεί συνοχή, ομοψυχία και μεθοδικότητα του Δ.Σ. πράγμα που χρειάστηκε περίπου 10 χρόνια για να επιτευχθεί. Παρ’ όλα αυτά γίνονται φιλότιμες προσπάθειες για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα των επαναπατρισμένων, άλλες είχαν μικρή διάρκεια και άλλες είχαν διαχρονικά αποτελέσματα. (Επιτροπή Ευρέσεως Εργασίας, Κλάδος Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Κέντρο Υποδοχής Αιγυπτιωτών).

— Το 1963 ο πρόεδρος και τα μέλη του Δ.Σ. πέτυχαν από την Υπηρεσιακή Κυβέρνηση του Π. Πιπινέλη την ένταξη των Αιγυπτιωτών στα ασφαλιστικά ταμεία της Ελλάδας με την έκδοση της υπ’ αριθμό 161 Π.Υ.Σ., η οποία κυρώθηκε με το Ν.Δ. 4377/64 και η ισχύς του έληγε το 1965.

— Ιδρύεται ο «Οικοδομικός Συνεταιρισμός με την επωνυμία “Η Αποκατάσταση”» και αρχίζει η ανέγερση των πολυκατοικιών στην Κηφισιά στο «Άστυ των Αιγυπτιωτών». (1962).

 – Αφού η αγωνία για το μέλλον έχει κοπάσει, αφού τα προβλήματα της εγκατάστασης του καθένα έχουν κατά κάποιο τρόπο λυθεί, αφού κατά πλειονότητα  οι επαναπατρισμένοι έχουν αποκατασταθεί επαγγελματικά και η Απριλιανή Δικτατορία έπεσε, τα μέλη του Συνδέσμου συνειδητοποιούν την ευθύνη που έχουν απέναντι στις παραδόσεις τους και στον πολιτισμό τους. Είναι πια γεγονός ότι ο Σύνδεσμος Αιγυπτιωτών Ελλήνων έχει καταστεί συνεχιστής του έργου των Ελληνικών Παροικιών της Αιγύπτου.

— Η κοινωνική πρόνοια συνεχίζει να είναι το κύριο μέλημα των Δ.Σ. του Συνδέσμου και συγκροτείται η «Εφορία Ατομικών Προβλημάτων και Προστασίας Αιγυπτιωτών Ελλήνων». Καθιερώνονται χρηματικά βραβεία για τους άριστους μαθητές και φοιτητές (1960).

— Η «Επιτροπή Ψυχαγωγικών Εκδηλώσεων» με την οργάνωση χορών, συνεστιάσεων, εκδρομών και ταξιδιών συμβάλλει στην αύξηση των πόρων του Συνδέσμου και η «Επιτροπή Πολιτιστικών εκδηλώσεων» αναλαμβάνει την οργάνωση ομιλιών και διαλέξεων.

Τρίτη Περίοδος  1975-2018 – το Παρόν.

Είναι η περίοδος κατά την οποία εδραιώνεται η συνοχή του Δ.Σ. και μπαίνουν  τα θεμέλια για την ανοδική πορεία του «Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων».

— Κύριο μέλημα του Συνδέσμου συνεχίζει να είναι η «Κοινωνική Πρόνοια». Με όσα μέσα διαθέτει, φροντίζει να παράσχει βοήθεια σε όσους τη χρειάζονται. Το 1976 συγκροτεί και το «Ταμείο Υποτροφιών» που το 1995 γίνεται  ανεξάρτητη «Επιτροπή Υποτροφιών».

— Η «Επιτροπή Συνταξιοδοτικών» αρχίζει τον αγώνα για τη λύση του ζωτικού αυτού  προβλήματος, αντιμετωπίζει εχθρική στάση στο Υπουργείο Κοινωνικής Ασφάλισης. Το Δ.Σ. πρωτοστατεί στην ίδρυση της Ομοσπονδίας Σωματείων Ελλήνων Αφρικής που ενίσχυσε τη δύναμη πίεσης προς τις εκάστοτε κυβερνήσεις και το 1992 λύθηκε το «Συνταξιοδοτικό» με την παράταση της ισχύος του Ν.Δ. 4377/64 μέχρι το 1996 (Ν.Δ. 2217/94). Η Επιτροπή Συνταξιοδοτικών συνεχίζει να προσφέρει κάθε δυνατή βοήθεια σ’ όσους Αιγυπτιώτες αντιμετωπίζουν συνταξιοδοτικά προβλήματα και από το 2006 διεκπεραιώνει τα σχετικά με τα των «Συνταξιούχων της Διώρυγος Σουέζ»

— Συνίσταται η «Επιτροπή Πνευματικών ή Πολιτιστικών Εκδηλώσεων» (1976) και η πνευματική κίνηση του Συνδέσμου οργανώνεται, μεθοδεύεται και προγραμματίζεται.   Εκδίδεται ενημερωτικό δελτίο «Η φωνή των Αιγυπτιωτών» και οργανώνονται η δανειστική βιβλιοθήκη και τα μαθήματα αραβικής γλώσσας. Το 1978 οργανώνεται η πρώτη εικαστική έκθεση (φωτογραφιών, εγγράφων, εφημερίδων και περιοδικών), σε συνεργασία με την «Εταιρεία Λογοτεχνικού Ιστορικού Αρχείου» (Ε.Λ.Ι.Α.) με θέμα «Η Πνευματική Παρουσία του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού», ακολούθησαν πολλές άλλες σημαντικότατες εκθέσεις.(“Οι Έλληνες στην Αίγυπτο : 4000 χρόνια παρουσίας”, “Αιγυπτιωτών Ζωγράφων”, “Οι Έλληνες της Αιγύπτου”).

— Δημιουργείται το «Τμήμα Νέων» (1977) το οποίο αναζωογονείται κατά διαστήματα με αξιόλογη συμμετοχή στα δρώμενα του Συνδέσμου όπως το αξιοσημείωτο οκτασέλιδο ένθετο «Νεανική Όαση» στο περιοδικό μας «Παναιγύπτια» (1995-2002), η συγκρότηση ομάδας “Basket” (1996) και της ομάδας Ping-Pong (1989).

— Γίνονται τα αποκαλυπτήρια του «Μνημείου» των πεσόντων Αιγυπτιωτών στο 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο στο Άστυ Αιγυπτιωτών στη Κηφισιά.

— Δημιουργούνται ομάδες εργασίας (1979) όπου καλούνται τα μέλη να πλαισιώσουν τις «εφορείες». Η «Επιτροπή Κοινωνικής Πρόνοιας» λειτουργεί πιο συστηματικά και οργανωμένα έχοντας εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας. Η επιτροπή «Πνευματικών Εκδηλώσεων» και η πνευματική κίνηση του Συνδέσμου οργανώνεται σε νέα βάση και από δυο-τρεις διαλέξεις το χρόνο φθάσαμε να έχουμε πολιτιστική εκδήλωση μια φορά την εβδομάδα με ποικιλία μορφής και περιεχομένου (ελεύθερο σεμινάριο “Ο Αιγυπτιώτης Έλληνας”, κύκλος συναντήσεων “Αιγυπτιώτες Ζωγράφοι”, θεατρικό παιχνίδι για παιδιά, μόνιμη ομάδα χορωδίας 1997, κ.α.)

— Δημιουργούνται δύο τμήματα «Πνευματικών Αθλημάτων», Σκάκι και Μπριτζ (1976) τα οποία εγγράφονται στις αντίστοιχες Ελληνικές Ομοσπονδίες με εξαιρετικές επιτυχίες σε “τουρνουά”, διαγωνισμούς, εντός και εκτός Ελλάδας. Το 2001, εξ αιτίας των νέων διατάξεων περί Αθλητικών Σωματείων, το Δ.Σ. αποφάσισε την ίδρυση του ανεξάρτητου Αθλητικού Συλλόγου Αιγυπτιωτών Ελλήνων (2005) για να συνεχιστεί η προσφορά του αθλητικών τμημάτων, όπου εκτός από το Σκάκι και το Μπριτζ υπάγονται το Ping-Pong και το Basket. Να σημειώσουμε τη συμμετοχή του τμήματος Μπριτζ στους Ολυμπιακούς του Πεκίνου (2008).

— Γίνονται τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Καβάφη (1981) στην Πλατεία Αιγύπτου.

— Καθιερώνονται από την Κοινωνική Πρόνοια ο «Ετήσιος Έρανος» (1983) για τους απόρους συμπατριώτες μας και το «Γεύμα Αγάπης» (1997), από τη Γυναικεία Συντροφιά η «Χριστουγεννιάτικη Εορταγορά» (η πρώτη εορταγορά το Πάσχα του 1984) για τον ίδιο σκοπό και η «τιμητική εκδήλωση» για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας (1985). Συγκροτήθηκαν το τμήμα “Γυμναστικής” (1987) και το τμήμα “Κοπτικής-Ραπτικής” (1984). Η «Γυναικεία Συντροφιά» συνεχίζει τις πολύμορφες δραστηριότητές της με αμείωτο κέφι.

— Εκδίδεται το περιοδικό του Συνδέσμου «Παναιγύπτια» (1982).

— Οργανώνεται το 1ο Παγκόσμιο Συνέδριο (1984) ακολουθούν το 2ο Παγκόσμιο Συνέδριο (1992) και το 3ο Παγκόσμιο Συνέδριο (2001). 

— Ο Σύνδεσμος αποκτά ιδιόκτητη στέγη (1985), βραβεύεται από την «Ακαδημία Αθηνών» (1986) και με το παράσημο του «Τίμιου Σταυρού Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου» του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής (1987).

—  Στο πλαίσιο των εορτασμών: των 60 χρόνων (1993) από την ίδρυση του Συνδέσμου πραγματοποιείται, παράλληλα με τις τιμητικές εκδηλώσεις, δενδροφύτευση καμένης περιοχής της Αττικής, των 70 χρόνων (2003) πραγματοποιήθηκαν Τουρνουά Σκακιού “Νεανικά 2003”, Εκθέσεις Φωτογραφίας από τη δράση του Συνδέσμου μας και Βιβλίου Αιγυπτιωτών Συγγραφέων, Ημερίδα με θέμα «Ιστορική Διαδρομή 70 χρόνων» και εκδρομή στην Αίγυπτο, των 75 χρόνων (2008) οργανώθηκε συναυλία του καταξιωμένου συνθέτη Δημήτρη Παπαδημητρίου στο Ηρώδειο με τίτλο «Σεφέρης-Καβάφης: Βίοι Παράλληλοι».

— Το 1995-1999 συγκροτείται η επιτροπή «Επαγγελματικής Αλληλεγγύης» και οργανώθηκαν σεμινάρια και ο επιμορφωτικός “κύκλος” για βασικές γνώσεις σε θέματα επικοινωνίας, marketing, δικαίου επιχειρήσεων, οικονομίας, επαγγελματικού προσανατολισμού. Η δραστηριότητα «Επαγγελματικοί Ορίζοντες» της επιτροπής συνεχίζει την αναζήτηση μέσων και τρόπων επαγγελματικής τακτοποίησης Αιγυπτιωτών που δεν έχουν εργασία.

— Οργανώνεται το πολιτιστικό δεκαήμερο με γενικό τίτλο «Ο Αιγυπτιώτης Ελληνισμός στο κατώφλι του 2000» (1997) στα πλαίσια του οποίου εκδόθηκαν το λεύκωμα με έργα του ζωγράφου Δημήτρη Λίτσα και το λεύκωμα με προσωπογραφίες του Καβάφη έργα αιγυπτιωτών καλλιτεχνών και η διημερίδα με γενικό τίτλο «Το μέλλον του Αιγυπτιωτισμού» (2000).

— Εκδίδονται τα βιβλία: «Πάροικος» του Νίκου Αρμαδώρου  και  «Αφιέρωμα στον Θάνο Κωτσόπουλο» (1992), λεύκωμα με έργα του ζωγράφου Δημήτρη Λίτσα, λεύκωμα με προσωπογραφίες του Κ. Π. Καβάφη, έργα αιγυπτιωτών ζωγράφων, χορηγία Στέλιου Παπαδημητρίου (1995), τα «Πρακτικά του 2ου Παγκόσμιου Συνεδρίου», χορηγία Κρυστάλλως Τρίμη (2000), το πόνημα του Νικολάου Νικηταρίδη «Η Αίγυπτος , η Ελλάδα και η Αιγυπτιώτικη Προσφορά» (2008) και το «Χοροί στην κοιλάδα του Νείλου» της Μάρως Φιλίππου, χορηγία της ίδιας.

—  Το 1992 δημιουργείται η άτυπη «Συντονιστική Επιτροπή» η οποία αποτελείται από τους προέδρους των αιγυπτιώτικων συλλόγων και τους εκπροσώπους των Ελληνικών Κοινοτήτων της Αιγύπτου ατόνισε μετά από λίγο. Από το 2010 επανέρχεται η συζήτηση για την ανάγκη συνένωσης των δυνάμεων όλων των αιγυπτιώτικων φορέων για την από κοινού αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν για τους Αιγυπτιώτες στην Ελλάδα και στην Αίγυπτο.

Ως ελάχιστο φόρο τιμής παραθέτουμε τα ονόματα των προέδρων του Δ.Σ. του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων

1933-1940 Πάνος Χατζηπάνου
1940-1945 Πάνος Χατζημανώλης
1945-1950 Πάνος Χατζηπάνου
1951-1952 Κωνσταντίνος Μιμηκόπουλος
1952-1957 Πάνος Χατζηπάνου
1957-1960 Αριστοτέλης Καίρης
1960-1972 Μιχάλης Κουτσούρης
1972-1974 Θεόδωρος Καβούρ
1974-1976 Σπύρος Παπαδόπουλος
1976-1982 Ανέστης Παπαστεφάνου
1982-1992 Δημήτρης Χαριτάτος
1992-1994 Ευθύμιος Σουλογιάννης
1994-1998 Αντώνης Παπαδημητρίου
1998-2011 Φίλιππος Κοσσένας
2011-2015 Κρυστάλλω Τρίμη
                     2015-        Κώστας    Μιχαηλίδης